ROP TANI MERKEZİ
Prematüre Retinopatisi Nedir?
Prematüre bebeklerde görülen, retina hasarı yapan ve körlükle sonuçlanabilen bir göz hastalığıdır.Prematüre bebeklerin en önemli göz sorunlarından biri "prematüre retinopatisi"dir (Retinopathy of Prematurity - ROP). Prematürelerde oluşabilecek retinopatinin erken tanısı ve tedavisi önemlidir. Normalde bebeklerin gözlerindeki damar sistemleri doğuncaya kadar gelişmeye devam etmektedir. Erken ve düşük kilolu doğumlarda bu gelişme süreci tamamlanmadan bebek doğar. Bebek doğduktan sonra da gelişim devam eder. Birçok risk faktörünün de etkisiyle gözdeki damarlar anormal gelişir. Bu yeni damarlar bebeğin retinasını yani ağ tabakasını etkilediği için sürekli körlük nedeni olabilir. Bu yüzden erken doğan bebeklerin muhakkak göz hekimi kontrolünden geçmesi ve izlenmesi gerekir.
ROP Muayenesi
ROP muayenesi diğer göz muayenelerinden farklıdır.
- Muayeneden önce yaklaşık 1-1.5 saatlik damlalarla muayeneye hazırlık süreci vardır.
- Gözün sinir tabakasının daha iyi değerlendirilebilmesi için muayenenin karanlık bir odada yapılması gerekmektedir. Odada aynı zamanda acil müdahale gereksiniminde kullanılmak üzere gerekli ekipmanın bulunması önemlidir.
- Muayene esnasında bebeği yeni doğan resüsitasyonunda tecrübeli bir hemşire tutulmalı ve muayene boyunca gözlemlemelidir.
- ROP muayenesi yapacak hekim bu konuda tecrübeli olmalıdır. Muayene hekim tarafından başa takılan ve indirek oftalmoskop denilen özel bir aletle yapılmaktadır. Bebeğin gözünü açıp yön vermek için göz telleri kullanılmaktadır.
- Muayene sonucuna göre hastaya tekrar kontrol randevusu verilmekte ya da taburcu edilmektedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Prematüre retinopatisinin gelişiminde birçok faktör rol oynar. Bunların en önemlileri arasında erken doğum haftası, düşük doğum tartısı ve oksijen tedavisinin süresi sayılabilir. Tekrarlayan solunum sıkıntısı, zamanında doğmama, ağır mikrobik enfeksiyonlar, hızlı yapılan kan değişimi veya kan nakli sayısı, beyin içi kanama, akciğerlerin gelişememesi, kalpte delik olması retinopati riskini artırır.
Doğum kilosu olarak 1500gr altı ve doğum haftası olarak 32 haftadan erken doğan bebekler risk altındadır.
Risk Altındaki Bebekler Nasıl İzleniyor?
Gebeliğin 32’inçi haftasından önce doğan ve 1500 gramın altında doğum tartısı olan tüm bebekler risk taşırlar ve retinaları damarlanma süreci tamamlana kadar kontrol edilmeliler. Ayrıca erken doğan bu bebeklerde kırma kusurları, kayma, katarakt zamanında doğan bebeklerden daha fazla görüldüğü için düzeltilmiş 1 yaş kontrolleri de yaptırılmalıdır.
Tarama Ne Zaman Yapılmalı?
Risk taşıyan bebeklerin taranması için en ideal zaman 32–36 gebelik hatası (özellikle 31–33 haftalardır) veya doğum sonrası 4–6 haftalardır. Bu nedenle yukarıda sayılan tüm risk grubundaki bebekler doğumdan sonra 4–6. haftalık olduklarında mutlaka bu konuda deneyimli uzman bir göz doktoru tarafından muayene edilmeliler. Bu süre içinde hastanede yatmakta olan bebeklerin muayenesi kuvözde yapılır.